بازرگانی اسلامی

آیا شما را به تجارتى راهنمایى کنم که شما را از عذاب دردناک رهایى مى‏ بخشد؟ به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جانهایتان در راه خدا جهاد کنید این براى شما بهتر است اگر بدانید. - سوره صف10و11

بازرگانی اسلامی

آیا شما را به تجارتى راهنمایى کنم که شما را از عذاب دردناک رهایى مى‏ بخشد؟ به خدا و رسولش ایمان بیاورید و با اموال و جانهایتان در راه خدا جهاد کنید این براى شما بهتر است اگر بدانید. - سوره صف10و11

۳ مطلب با موضوع «بازاریابی تجاری :: کسب و کار اسلامی :: تبلیغات تجاری اسلامی :: تبلیغات تجاری و کودکان» ثبت شده است

طراحی محصول برای کودکان خارج از آموزه های دینی

سعید مسعودی پور | سه شنبه, ۱۷ تیر ۱۳۹۳، ۰۷:۰۵ ب.ظ | ۱ نظر

بدون شک جامعه و حکومت دینی که در عرصه های اقتصاد، سیاست، تعلیم و تربیت، کسب و کار، حقوق ، اخلاق و ... چه در نظر و چه در عمل خود را مستغنی از معارف و آموزه های دینی بداند، جامعه ای است که اسلام فقط لقلقه زبان آن است. چنین جامعه ای بزرگترین ضربه را بر پیکره دین و اعتقادات مردم وارد خواهد کرد، چرا که ناکارآمدی آن در اداره امور اجتماعی که به دلیل پشت کردن به بایسته های نقلی و الهی است، منجر به تخریب تصویر ذهنی مردم نسبت به اصل دین و زیر سوال بردن آن خواهد شد و در اینجا تفکیک مقام اثبات و ثبوت برای عامه مردم بسیار دشوار است که آنچه که به نام دین اتفاق می افتد، فقط اسم آن را دارد نه اصل آن را.

مدتی پیش در برنامه سمت خدا یکی از روحانی ها، خطاب به آقای صدا و سیما نامه ای نوشت و دو نکته را در خصوص تبلیغات تلویزیونی متذکر شد: تبلیغات برای کودکان و تبلیغات دارای جوایز. آنچه هم که خواسته شده بود فراتر از مجموعه ضوابط تقلیدی و پر نقص تولید آگهی های رادیویی و تلویزیونی نبود. اصل تبلیغات تجاری برای کودکان در این آئین نامه به رسمیت شمرده شده و تنها محدودیت هایی برای آن در نظر گرفته شده است که آن هم رعایت نمی شود. در هر حال کار به جاهای باریک کشیده شد و تا اخراج دست اندکاران برنامه پیش رفت. بسیار جالب است که آنچه خواسته شده نه بر خلاف دین، بلکه در جهت قانون کشور بود.

چند روزی هست که موجی از تبلیغات محصولاتی برای کودکان به راه افتاده است که نه تنها اصل تبلیغات برای کودکان دارای اشکال است[1]، بلکه اصل محصول نیز با آنچه که در روایات خواهد آمد، تناقضی آشکار دارد. این محصولات شامل بسته های آموزش زبان فارسی (خواندن و نوشتن) و زبان انگلیسی به کودکان زیر شش سال است. شاید در نگاه اول اصل وجود چنین محصولی نه تنها بدون اشکال باشد، بلکه بسیار هم خوب باشد که  قبل از ورود به مدرسه، کودک آمادگی لازم را پیدا کند.

  • سعید مسعودی پور

آیا کودک می تواند مخاطب تبلیغات تجاری شود؟ (2)

سعید مسعودی پور | يكشنبه, ۱۲ آبان ۱۳۹۲، ۰۸:۲۶ ب.ظ | ۰ نظر

در خصوص این مسئله که آیا کودک می تواند مخاطب تبلیغات تجاری باشد یا خیر، در خود مغرب زمین پژوهش های متعددی صورت گرفته و هر دو دیدگاه موافق و مخالف برای آن دلایلی اقامه کرده اند. نکته جالب توجه اینجاست که آنهایی که مبنای اقتصادشان بر اساس اصل آزادی و نظام سرمایه داری است، قوانینی برای محدود کردن و بعضا منع کردن تبلیغات برای کودکان به تصویب رسانده اند که به برخی این کشورها در فایل پیوست شده اشاره شده است. اما وقتی که ما بخواهیم بر اساس آموزه های اسلامی اشکالات مخاطب واقع شدن کودکان را مطرح کنیم، داد و هوار راه می اندازد که انگار چه اتفاقی افتاده است!

لازم به ذکر است رویکرد پژوهش حاضر یک رویکرد حداقلی و انفعالی است. یعنی بازی کردن در زمینی که چهارچوب های علمی آن توسط نظام سرمایه داری گذاشته شده است. رویکردهای فعالانه تری نیز در حوزه بازاریابی اسلامی می توان اتخاذ کرد که مهم ترین سوال مبنایی آن این است که در اسلام آیا حلقه واسطه ای میان تولید و مصرف (در سرمایه داری به عنوان بازاریابی شناخته می شود) وجود دارد و اگر وجود دارد چه قرائتی از آن مقبول و مورد تایید است. در واقع هم ظرف و هم مظروف بایستی با دید انتقادی و رویکرد اسلامی مورد مطالعه قرار بگیرند.

در ادامه مطلب فایل پاورپوینت که شامل رویکردهای موافق و مخالف می باشد را دانلود کنید.

  • سعید مسعودی پور

آیا کودک می تواند مخاطب تبلیغات تجاری باشد؟ (1)

سعید مسعودی پور | جمعه, ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۲، ۰۷:۵۵ ب.ظ | ۱ نظر

یکی از تحقیقات خوبی که با غیر رویکرد حداقلی اسلامی مالی در حوزه مدیریت بازرگانی انجام دادم، در پاسخ به این سوال بوده است که آیا از نگاه شرع مقدس صغار می توانند مخاطب تبلیغات تجاری باشند؟ متن کامل مقاله از اینجا  دانلود کنید. (مقاله سوم)

امکان‌سنجی فقهیِ مخاطب واقع شدنِ صغار در تبلیغات تجاری

غلامرضا  مصباحی‌مقدم*                                                       

سعید مسعودی‌پور**                                                                                

چکیده

برای اثربخشی تبلیغات تجاری، بازار را بر اساس شاخص‌هایی بخش­بندی می‌کنند. یکی از ملاک­های بخش­بندی مشتریان، سن است که کودکان، بخشی از آن هستند. سؤال این پژوهش این است که از منظر اسلام، آیا صغار می‌توانند مخاطب تبلیغات تجاری واقع شوند؟ برای یافتن پاسخ، از سه منظر بحث شده است. نخست، کارکرد تبلیغات تجاری از منظر اسلام و غرب بررسی می‌شود. از منظر اسلام، هدف غاییِ تبلیغات تجاری، آگاه کردن مخاطب است؛ اما صغار به دلیل فقدان توان تشخیص نمی‌توانند مخاطب این گونه تبلیغات واقع شوند. دوم اینکه بر اساس دستور اسلام لازم است بر معاملات، عقلانیت، حاکم و هر گونه مانع در سر راه اِعمال عقلانیت در تخصیص درآمدها حذف شود. تبلیغات تجاری متعارف با استفاده از فنون روان‌شناسی، ذهن مخاطب را مسخَّر خویش می‌کند و او را تحت فرمان خود درمی‌آورد. کودکان با توجه به شرایط سنی خود، بیشتر تحت تأثیر این گونه تبلیغات قرار می‌گیرند و به واسطه فشارهای آنها بر والدین برای خرید، عقلانیت لازم، حاکم نخواهد شد؛ ضمن اینکه افراد برای تخصیص عقلایی منابع درآمدی، باید قدرت تشخیصِ تناسب محصول با نیاز خود و توان اولویت­بندی آنها را داشته باشند. در بحث سوم، موضوع فوق‌الذکر با قاعده «لاتعاونوا علی الإثم و العدوان» بررسی و مصادیقی از نقض این قاعده در موضوع مخاطب واقع شدن صغار ذکر می‌شود. در نهایت، با توجه به استدلال­های پژوهش، به نظر می‌رسد مشروعیتِ مخاطب قرار دادنِ صغار در تبلیغات تجاری از منظر اسلام، خالی از اشکال نیست.

واژگان کلیدی

تبلیغات تجاری، مخاطب تبلیغات، صغار، اسلام



* دانشیار گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، معارف اسلامی و ارشاد، دانشگاه امام صادق (ع)

                                                                        

** دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی، دانشگاه آزاد اسلامی (واحد تهران مرکز)، نویسنده مسئول

                                                                                                             


  • ۱ نظر
  • ۱۳ ارديبهشت ۹۲ ، ۱۹:۵۵
  • سعید مسعودی پور