تبلیغ مصرف پلاستیک در رسانه ملی

محیط زیست نه تنها به عنوان یکی از مهم ترین مسائل در سطح ملی، بلکه به عنوان مسئله ای در مقیاس جهانی و بین المللی شناخته می شود. امروزه بسیاری از کشورهای دنیا سیاست های ویژه ای را برای حفظ محیط زیست خود اجرا می کنند که از جمله آنها در موضوع مصرف پلاستیک است.

بررسی های محققان دانشگاه پلیموث در آمریکا نشان می دهد حتی رها کردن یک کیسه پلاستیکی عادی در دریا اثرات جبران ناپذیری بر محیط زیست دارد. بر همین اساس یک کیسه پلاستیکی ساده پس از رها شدن در آب اقیانوس به تدریج به ۱.۷۵ میلیون قطعه بسیار کوچک پلاستیکی تجزیه می شود و خسارات شدیدی را به جانوران و زیستگاه های دریایی وارد می کند. (خبرگزاری مهر)

 بر اساس آمار، سالانه بیش از ۸ میلیون تن پلاستیک وارد اقیانوس ها می شود. بازیافت هر کیسه پلاستیکی تقریبا ۴۵۰ سال زمان می برد. در ایتالیا نیز استفاده از کیسه های پلاستیکی یکبار مصرف از سال ۲۰۱۲ میلادی ممنوع شده است. به طور متوسط هر شهروند اروپایی سالانه 200 کیسه پلاستیکی استفاده می کند. (خبرگزاری یورونیوز) این در حالی است که در ایران این مقدار به بیش از 1000 کیسه پلاستیک می رسد. سالانه بیش از ۱۷۷ هزار تن پلاستیک در ایران تولید می‌شود که برابر با ۵۰۰ تن در روز است. طبق آخرین اعلام کار‌شناسان محیط ‌زیست، هر خانواده ایرانی روزانه سه کیسه پلاستیکی استفاده می‌کند که با احتساب داشتن حدود ۲۰ میلیون خانوار در ایران، روزانه ۶۰ میلیون، ماهانه یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون و سالانه بیش از ۲۰ میلیارد کیسه پلاستیکی در کشور مصرف می‌شود!(منبع)

متاسفانه علاوه بر این که سیاست مشخصی برای کاهش مصرف پلاستیک در کشور و درمان این درد بزرگ وجود ندارد، بی توجهی های انجام گرفته به گسترش مصرف پلاستیک و وخیم تر شدن شرایط منجر خواهد شد که نمونه آن اجازه پخش تیزر تبلیغاتی زیر از رسانه ملی است:

 

دریافت
مدت زمان: 31 ثانیه

 در این تیزر، نکته اصلی که مخاطب باید دریافت کند سهولت استفاده از نایلون های پلاستیکی در بسته بندی جدید و نیزوجود تعداد زیادی نایلون در یک بسته است. زن در حال مطالعه کتاب است و با شنیدن هر بار کلمه کیسه از همسر خود که در حال خرد کردن سبزیجات است، یک کیسه نایلونی از بسته بیرون آورده و به او می دهد. مرد که از سرعت بیرون آوردن کیسه یا احتمالا تمام نشدن آن تعجب می کند، لحظه ای درنگ می کند؛ اما زن غرق در مطالعه خود است و به صورت ناخودآگاه همچنان کیسه های نایلونی را بیرون آورده و بدون آن که مورد استفاده مرد قرار گیرد، به او می دهد. این که برای بسته بندی مواد غذایی مقدار زیادی کیسه نایلونی مصرف می شود، در ضمیر ناخودآگاه مخاطب این اثر را خواهد داشت که چنین استفاده از نایلون های پلاستیکی مطلوب است. بنابراین اگر چه این تیزر به دنبال انتقال سهولت استفاده از نایلون های پلاستیکی است، اما در عمل، پیام های جانبی دیگری را به مخاطب ارسال می کند که از جمله آنها مطلوب بودن مصرف بیشتر این نایلون ها(یا حداقل مذموم نبودن مصرف زیاد آنها) است.

حال سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا ترویج مصرف پلاستیک و نایلون در تعارض با سلامت عمومی جامعه قرار ندارد؟ در این موضوعات که فروش بیشتر شرکت تولید کننده به تخریب بیشتر محیط زیست، سلامت عمومی جامعه و ... منجر خواهد شد، آیا درست است که اجازه تبلیغ چنین محصولاتی و ترغیب مخاطب به مصرف بیشتر این محصول داده شود؟

با توجه به نکات مطرح شده به نظر می رسد در حوزه قانونگذاری باید تبلیغات محصولاتی که مصرف آنها با تخریب محیط زیست رابطه مستقیم دارد، بازنگری نمود و محدودیت هایی را در این حوزه وضع کرد. حتی در حوزه سایر اجزاء آمیخته بازاریابی مثل قیمت و محصول می تواند مداخلاتی را صورت داد که به کنترل رفتار مصرفی جامعه منجر شود. به عنوان مثال وضع مالیات سنگین بر مصرف نایلون های پلاستیکی و افزایش قیمت آنها و همچنین عرضه محصول در بسته های کوچک تر که هر بسته تعداد کمتری از محصول را شامل شود از دیگر مداخلاتی است که می تواند به اصلاح رفتار مصرفی در خصوص این محصول کمک کند.