آیا وجود سازمان اصالت دارد یا اعتباری است؟

ازمجموعه آیاتی که در آن لفظ سنت الهی به کار رفته است این گونه برداشت می شود که سنت مجموعه ای قوانین ثابت و اساسی تکوینی یا تشریعی خداوندی است که هرگز دگرگونی در آن روی نمی دهد. (شریفی، 1384، 35) نظم حاکم بر تاریخ و حکمت الهی حاکی از این است که این سنت ها با یکدیگر هماهنگ بوده و مناسبات حساب شده ای دارند؛ یعنی در زمان و مکان خاص و بعد از تحقق مقدماتشان جریان می یابند. (سلیمانی، 1388، 97) از سنت های الهی می توان بر اساس معیارهای مختلف، طبقه بندی و دسته بندی های گوناگونی ارائه کرد.

بعد از بیان این مقدمه به سوال اصلی باید پرداخت: آیا سازمان وجود اصیل و عینی دارد؟ تبیین دقیق و صحیح هویت فلسفی سازمان و این که آیا اصالت دارد یا موجودی اعتباری است؛ زمینه توسعه و خلق مفاهیمی بدیع از منظر مدیریت اسلامی را فراهم خواهد ساخت. مفاهیم و موضوعاتی که بر مبنای نظام هستی شناسی و معرفت شناسی مدیریت متعارف ممکن است به رسمیت شمرده نشوند. روشن است که لازمه چنین تحولی، شکستن چهارچوب های تفکری شکل گرفته در نظام متعارف و اتخاذ دریچه ای ناب و نوین به مباحث مدیریت از منظر اسلامی است. از آنجا که موشکافی و تحلیل جامع این مسئله نیازمند به تمرکز بیشتری است و به منظور عدم انحراف از موضوع اصلی نوشتار، تنها به بیان برخی سرفصل­ها و مختصات بحث اشاره شده تا موضوع از اجمال خارج شود. ضمن این که باید اذعان داشت که مسئله فوق، یکی از دشوارترین مسائل در حوزه فلسفه سازمان محسوب می شود.

اما برای این که مطالب پیوستگی و انسجام لازم را داشته باشد باید به طور روشن و مشخص این سوال را مطرح نمود که ثمره این بحث در کجاست و اساسا چه ربط و نسبتی میان طرح این مسئله با موضوع تحقیق حاضر وجود دارد؟ همان طور که ذکر شد، سنت های الهی در یک دسته بندی به سنت های فردی و اجتماعی تقسیم می­ شوند. حال این سوال مطرح می شود که آیا سنت رزق یک سنت اجتماعی محسوب می شود یا فردی؟ اگر پاسخ این سوال فراتر از فردی بودن باشد، در آن صورت آیا چنین سنتی در یک سازمان که هویتی فراتر از فرد دارد جاری می شود؟ برای پاسخ به این سوال باید بررسی شود که هویت سازمان آیا اصالت دارد یا خیر و اساسا چه ویژگی در جامعه باعث شده است که برخی از سنت های الهی ناظر به آن باشند و آیا چنین ویژگی در سازمان وجود دارد؟

به طور کلی تر این سوال به صورت جدی مطرح است که آیا سنن الهی که به صراحت قرآن در مورد فرد و جامعه وجود دارد، آیا در مورد سازمان وجود دارد؟ به عبارت دیگر از آنجا که سازمان هویتش نه فردی است و نه جامعه، آیا می توان سنن الهی را بر آن مترتب دانست؟

(در پایان نامه کارشناسی ارشد با عنوان: تبیین جایگاه سنت رزق و نقش اعتقاد به آن در کسب و کار از منظر قرآن کریم با تاکید بر تفسیر المیزان- دانشگاه امام صادق ؛ به این موضوع به شکل مفصل تر اما نه کاملا کامل، پرداخته شده است)