بنده از این کلمه «برند» هم خیلى بدم مى‌آید
چند روز پیش مقام معظم رهبری در دیدار با کارگران بر ضرورت مصرف کالای داخلی تاکید کردند و از رفتار برخی افراد در مصرف محصولات خارجی برای پز دادن انتقاد کردند و فرمودند: شما میخواهى کارگر داخلى را بیکار کنى، کارگر بیگانه را بهره‌مند و برخوردار کنى براى پُز دادن! جنس هاى داراى نشان خارجى را [مى‌آورند]، یک عدّه پولدار هم - پولدارهاى نوکیسه‌ى تازه‌به‌دوران‌رسیده که متأسّفانه در کشور کم نداریم- دنبال نشانهاى خارجى‌اند؛ به قول خودشان برندهاى خارجى.
مدت زمان: 1 دقیقه 11 ثانیه
سایت انجمن بازاریابی آمریکا (AMA) در تعریف برند این گونه نوشته است:
برند یک نام، اصطلاح، طرح، نشانه یا هر چیز دیگری که مشخص کننده و تعریف کننده کالا و خدمات یک فروشنده به شکلی ایجاد کننده تمایز از سایر محصولات فروشندگان باشد گفته می شود.
بر اساس این تعریف، برند نام تجاری یا مارک نیست. برند نشان دهنده یک تصویر کلی از محصول است که با دیدن یا خواندن یا شنیدن آن، در ذهن مخاطب شکل می گیرد و مخاطب می تواند بین محصولات مختلف تمایز و تفاوت قائل شود. گاهی اوقات برخی از شرکت ها تلاش می کنند تا با الگوگیری (یا به عبارت دقیق تر کپی برداری) از برندهای شناخته شده، موقعیتی در بازار برای خود دست و پا کنند. این فعالیت ها از کپی برداری رنگ و شکل لوگوی محصول تا مشابه سازی اسم محصول و حتی نوع بسته بندی می شود. باید توجه داشت که همه این موارد گفته شده اگر بتوانند ذهنیت خاصی را ایجاد کنند، مولفه ای برند محصول شناخته می شود.
در مباحث جامعه شناسی مصرف و تبیین هایی که از ماهیت مصرف در دوران جدید ارائه می کنند، مصرف را پدیده ای صرفاً اقتصادی نمی بییند که هدف از آن تنها رفع نیازهای مادی انسان از طریق مصرف محصول باشد. بلکه در دوران جدید مصرف پدیده ای چند بعدی شده که ابعاد فرهنگی و روان شناختی مصرف کنندگان و منافع غیر اقتصادی را شامل می شود. هویت یابی و احساس تشخص یکی از کارکردهای مهم مصرف در جامعه مدرن امروز است. افراد از طریق مصرف محصولات هویت خود را در جامعه می بایند و آن را ممتاز می کنند و از این طریق شخصیتی برای خود ایجاد و یا حفظ می کنند.
عنصر ایجاد هویت ساختگی برای افراد از طریق مصرف، برند محصولات است. در واقع از منظر تولید، برند محصول متمایز کننده و مشخص کننده محصول از سایر موارد مشابه است و از منظر مصرف و در چارچوب هویت بخشی مصرف به افراد، برند مشخص کننده و متمایز کننده شخصیت ها و هویت های مصرف کنندگان است. مبنای هویت بخشی از طریق مصرف، یک مبنای کاملا مادی گرایانه دارد و بر این فرض روشن استوار است که آنکه برخوردارتر باشد و تمتع بیشتر و با کیفیت تری از دنیا ببرد، از جایگاه اجتماعی بالاتر و شخصیت انسانی برتری برخوردار است. با این توصیف طبیعتاً محصولاتی که برند گران قیمت تر، تجملاتی تر، لوکس تر و ... داشته باشند، هویت اجتماعی بهتری برای افراد خواهند ساخت.
با این توضیح به نظر می رسد کلام مقام معظم رهبری در تنفرشان از کلمه برند، به چنین رفتارهایی از سوی شهروندان بر می گردد. کما این که در ادبیات رایج در جامعه هنگامی که مثلا گفته می شود پیراهن یا کفش فلانی برند هست، یعنی یک محصول خارجی نسبتاً گران قیمت که غالباً برای تلقین همین احساس درونی توسط افراد خریداری می شود.
با این توضیح قطعاً بخشی از راهکارهای سیاستی در حوزه فرهنگی-تربیتی باید به تقبیح مصرف برای تشخص اجتماعی تبدیل شود و از این طریق خرید کالاهای خارجی به عنوان یک ناهنجاری اجتماعی معرفی شود.